Den Haag in gesprek met Groningers
Overhandiging publicatie 'Hoe we verder kunnen, Groningers over hun toekomst' aan Staatssecretaris Mijnbouw Hans Vijlbrief
‘Wil je dit boek alsjeblieft als mens in ontvangst nemen?’ Vraagt Groninger Marjo van Bergen terwijl ze staatssecretaris Vijlbrief het boek 'Hoe we verder kunnen, Groningers over hun toekomst' in handen geeft. ‘Ik zal proberen mezelf te blijven, Marjo heeft me gemotiveerd,’ zegt Vijlbrief. ‘De Groningse bodem is roekeloos leeggehaald, zonder ooit de risico’s ervan te onderzoeken […] Ik hoop en bid dat wij nu in staat zijn om verandering te brengen,’ vervolgt hij. ‘Als je moet kiezen, moet je voor Groningen kiezen en dat zal ik proberen te doen. Mijn inzet is er.’
Van Bergen is een van de geportretteerde bewoners in de expositie Vergezicht Groningen, panorama van de toekomst die bij ‘In gesprek met Groningers’ haar persoonlijke verhaal vertelt. De andere bewoners zijn Karel Biemond, Josien Berghuis, Jan Dirk Gardenier, Marga Gerdez - Van den Berk en Wiebrand van der Wijk.
In gesprek met Groningers
Ze vertellen over hun ervaringen met de aardbevingsschade en de toekomst die zij voor hun leefgebied voor ogen hebben. ‘Ik was liever in ons onze oude huis blijven wonen. Mijn opa, grootvader en overgrootvader hebben allemaal in die boerderij geboerd,’ vertelt Berghuis. ‘Nu woon ik in een nieuw huis, maar ik voel me er niet thuis,’ Gerdez - Van den Berk herkent dat gevoel. Hun bestaande woning hebben ze meerdere keren zelf verbouwd. ‘Mijn broers hebben nog geholpen. Er zit ziel en energie in dat huis. Dat heb ik straks niet in het nieuwe huis.’
‘Het woord “krijgen”,’ reageert Van Bergen, ‘het idee dat je dankbaar moet zijn en bevoorrecht bent omdat je een nieuw huis krijgt. Ik ken mensen die een huis krijgen en daar eigenlijk verdrietig om zijn. Die het verlies van hun oude thuis nog moeten verwerken, terwijl er voor dat gevoel geen erkenning is.’ Volgens Gardenier is het als een buurman die elke dag opnieuw een deuk in je auto schopt en elke dag opnieuw belooft de schade te vergoeden. ‘Houd er dan gewoon mee op, denk ik dan.’
Hoe we verder kunnen
De bezoekers in Beeld & Geluid Den Haag zijn benieuwd wat de Groningers in de toekomst graag zouden willen. ‘Rust,’ zegt Berghuis resoluut. ‘De tijd om te boeren en te werken aan mijn eigen onderneming in plaats van steeds maar weer bezig te zijn met de schade-afhandeling.’
Gerdez - Van den Berk droomt naar eigen zeggen van meer respect voor het landschap. ‘Groningen heeft echt een hele rijke geschiedenis. Het landschap is in ontwikkeling, en daar ben ik het helemaal mee eens, maar met al het nieuwe moet je het oude ook respecteren en behouden.’
Gardenier zou graag meer tijd willen om te bedenken hoe de Groningers de toekomst voor zich zien. ‘We zijn nu nog bezig met het oplossen van problemen.’
Aardbevingsproblematiek in de media
Journalisten Eric Nederkoorn en Rennie Rijpma sluiten de middag af met hun perspectief op de verslaggeving van de mijnbouwschade in Groningen. ‘Wat mij vooral is opgevallen, is de Groninger beschaving, hoe ze overal op gereageerd hebben, dat vind ik heel bewonderenswaardig,’ zegt Nederkoorn.
‘Er komt dan ook niet veel verslaggeving uit het gebied en voor de rust is dat fijn. Maar als er iets aan de hand is, moet daar wel aandacht voor zijn,’ zegt Rijpma, ‘dat hebben wij soms niet goed gedaan. Toen het rapport van de parlementaire enquêtecommissie aardgaswinning Groningen uitkwam dacht ik: dit moeten we anders doen. Daarom hebben we nu een verslaggever naar Groningen gestuurd. Ik hoop dat we over tien jaar ook met de mensen in gesprek kunnen: hoe gaat het nu met jullie? Anders blijft het heel adhoc. Zo komt je nooit tot de kern. We willen de mensen leren kennen en het verhaal ook aan de hand van die mensen te vertellen.’
’Ik denk dat we hier daarom ook zitten,’ reageert fotograaf Dirk-Jan Visser. ‘Om te bespreken hoe we om moeten gaan met deze moeilijke thema’s. De strekking is: het gaat om mensen,’ en dat lijkt iedereen op het podium te beamen. Dirk-Jan maakte in opdracht van Noorderlicht samen met fotograaf Gus Drake de expositie Vergezicht Groningen, panorama van de toekomst.
Hernieuwde Energie
De tentoonstelling is onderdeel van Hernieuwde Energie, een meerjarige samenwerking (2021-2024) tussen BPD Cultuurfonds en Noorderlicht waarin de ontwikkelingen rondom de Groninger gaswinning artistiek verbeeld worden. Er wordt dit jaar onder andere een publicatie van schrijver en journalist Auke Hulst gepubliceerd, bekend van het boek Kinderen van het ruige land, over een alternatieve geschiedenis van het gebied rond Slochteren. Verder zullen er activiteiten en tentoonstellingen plaatsvinden tijdens het internationale Noorderlicht Fotofestival 2023, dat het thema REGENERATE heeft.
‘Het bestuur van BPD Cultuurfonds hoopt op deze wijze, in samenspraak met Groningen en de Groningers, een positieve bijdrage te leveren en andere partijen te inspireren om in dit deel van Nederland te investeren. De eigenheid van dit gebied verdient onze blijvende waardering en aandacht,’ vertelt Mirjam van ’t Veld, voorzitter bestuur BPD Cultuurfonds.
